کابل برق و انواع آن
کابل برق مجموعه‌ای از یک یا چند سیم در یک لایه محافظ است که در صنایع مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد و امروزه بخش بزرگی از توزیع انرژی الکتریکی توسط آن‌ها انجام میشود. در این مقاله به بررسی کابل و انواع آن پرداختیم تا خواننده بتواند اطلاعاتی در ارتباط با این موضوع کسب کند.
کابل برق چیست؟
کابلی که برای انتقال و توزیع انرژی الکتریکی استفاده میشود کابل برق است. کابل‌های برق را می‌توان با توجه به نیاز، به‌صورت سربار یا زیرزمین نصب کرد. کابل برق شامل دو یا چند هادی الکتریکی است که با یک غلاف متصل می‌شوند. برای انتقال ولتاژهای فوق‌العاده زیاد در مکانی که استفاده از خطوط هوایی غیرممکن است مانند دریا، عبور از میدان هوایی و غیره استفاده میشود. کابل زیرزمینی در مقایسه با کابل هوایی در ولتاژ یکسان، هزینه بیشتری دارد.
کابل برق عمدتاً از سه جز اصلی تشکیل‌شده است: هادی، دی‌الکتریک و غلاف. هادی موجود در کابل مسیر هدایت جریان را فراهم می‌کند. عایق یا دی‌الکتریک در برابر ولتاژ مقاومت کرده و هادی را با اشیا دیگر جدا می‌کند. غلاف اجازه ورود رطوبت را نمی‌دهد و از کابل‌ها در برابر همه تأثیرات خارجی مانند حمله شیمیایی یا الکتروشیمیایی، آتش‌سوزی و غیره محافظت می‌کند.
هادی
از مس و سیم‌های آلومینیوم به دلیل رسانایی الکتریکی بالا در کابل‌ها به‌عنوان ماده رسانا استفاده میشود.
برای هادی‌ای که بیش از سه سیم دارد ، سیم در اطراف سیم مرکزی مرتب‌شده است به‌طوری‌که در لایه اول شش، در لایه دوم دوازده، در لایه سوم هجده سیم وجود دارد.
بنابراین، تعداد سیم‌های هادی‌ها 7 ، 19 ، 37 ، 61 ، 91 و غیره است. اندازه هادی با A/7، 19/B ، 37/C و… نشان داده میشود که در آن‌ها عدد نشان‌دهنده تعداد رشته‌ها و حرف نشان دهنده ( A ، B ، C ، و غیره) قطر بر حسب سانتی‌متر یا میلی‌متر از سیم جداگانه هادی‌ها است.
دی‌الکتریک
دی‌الکتریک متداول در کابل‌های برق، کاغذ آغشته، لاستیک بوتیل، کابل پلی وینیل کلراید، پلی اتیلن و… است. کابل‌های عایق کاغذی متداول‌تر است زیرا نسبت به دیگر کابل‌ها ظرفیت حمل زیادتری و همچنین طول عمر بالاتری دارند.
ترکیب دی‌الکتریک مورد استفاده برای کابل باید دارای خصوصیات زیر باشد:
- دی‌الکتریک باید از مقاومت دی الکتریکی بالایی برخوردار باشد تا اجازه ندهد جریان نشتی از آن عبور کند.
- مقاومت مکانیکی خوبی داشته باشد.
- مواد دی‌الکتریک باید بتواند در دمای بالا کار کند.
- مقاومت حرارتی کمی داشته باشد.
- باید ضریب قدرت کمی داشته باشد.
غلاف داخلی
غلاف داخلی برای محافظت از کابل در برابر رطوبت (که می‌تواند عایق را تحت تأثیر قرار دهد) به‌کاربرده میشود. غلاف کابل از آلیاژ سرب تشکیل شده است که در برابر فشارهای داخلی کابل‌های تحت فشار مقاومت می‌کنند.
مواد مورداستفاده برای غلاف داخلی باید از مواد غیر مغناطیسی باشد.
غلاف آلومینیوم در کابل برق نیز مورداستفاده قرار می‌گیرد زیرا از غلاف سرب ارزان‌تر، وزن کمتر و مقاومت مکانیکی بالایی دارد.
پوشش محافظ
کابل‌های غلاف سرب وقتی مستقیم روی زمین قرار می‌گیرند در اثر خوردگی و الکترولیت آسیب می‌بینند. برای محافظت از کابل‌ها در برابر لایه‌های خوردگی مواد الیافی مانند کاغذ، هسیان یا از پلی وینیل کلراید استفاده میشود.
انواع
انواع کابل برق
کابل‌ها بر اساس تحمل فشار وارده انواع مختلفی دارند: کابل‌های ولتاژ پایین (ولتاژ تا 750 ولت و 1000 ولت)، کابل‌های ولتاژ متوسط (ولتاژ از 1 تا 36کیلوولت)، و کابل‌های ولتاژ بالا ( از 36 کیلوولت)
برخی انواع کابل برق و کاربردهایشان
- کابل‌هایی برای پنل های الکتریکی (کابل‌های انعطاف‌پذیر برای سیم‌کشی کابینت‌های برقی): این کابل‌های برقی مخصوصاً برای مصارف خانگی، نصب در مکان‌های عمومی و سیم‌کشی داخلی، جعبه‌های سوئیچ و وسایل برقی کوچک مناسب هستند.
- کابل‌های زره‌پوش: این کابل‌های دارای تقویت‌کننده آلومینیوم یا فولاد هستند که برای تأسیسات با خطر مشکلات مکانیکی مناسب‌اند. همچنین استفاده از این کابل‌های در مکان‌هایی که جوندگان وجود دارد و یا در تأسیسات در مکان‌هایی با احتمال آتش‌سوزی و انفجار معمول است.
- کابل‌های لاستیکی: این نوع کابل انعطاف‌پذیر و بسیار متنوع است. کابل‌های جوشکاری باید دارای یک غلاف لاستیکی باشند، که امکان انتقال جریان زیاد بین ژنراتور جوش و الکترود را فراهم می‌کند.
- کابل MV-90: کابلی ولتاژ متوسط با عایق XLPE است و برای انتقال و توزیع انرژی در شبکه‌های ولتاژ متوسط مناسب میباشد.
- کابل RHVhMVh: کابل ولتاژ متوسط مس و آلومینیوم برای کاربردهای خاص است. مخصوصاً برای تأسیساتی که خطر وجود روغن‌ها و عوامل شیمیایی از نوع هیدروکربن یا مشتقات آن‌ها وجود دارد، این نوع کابل توصیه میشود.
- کابل RHZ1: کابل‌های ولتاژ متوسط نوع RHZ1 با عایق XLPE هستند که کاملاً برای انتقال و توزیع انرژی در شبکه‌های ولتاژ متوسط سازگار هستند.
در پایان
کابل‌ها انواع مختلفی داشته و هرکدام برای کاربردهای خاصی طراحی‌شده‌اند. با پیشرفت علم و تکنولوژی هر روز انواع جدیدی از کابل‌ها به بازار عرضه می‌شوند که باید بر اساس نیاز مورداستفاده قرار گیرد.
در تموک انواع کابل های خود را عرضه کنید!
