انواع پسماند- با بازیافت پسماند را ارزشمند کنیم!
با مدرن شدن زندگی تولید پسماند نیز افزایش یافته و به دلیل پایداری زیادی از مواد مصرفی، محیط‌زیست به خطر افتاده است. در چند دهه‌ی گذشته دولت‌ها برای حفظ منابع طبیعی و محیط‌زیست کشورشان به موضوع بازیافت علاقه‌مند شدند. با تحقیق و بررسی و هم‌چنین راه‌اندازی کارگاه‌ها و کارخانه‌هایی به این منظور می‌توان پسماند را مدیریت کرد. در این مطلب انواع پسماند را معرفی کرده و به بررسی آن ها می پردازیم.
پسماند چیست؟
به‌طورکلی پسماند که با نام زباله نیز شناخته میشود موادی هستند که برای فرد غیرقابل استفاده شده است. پسماندها به شکل مستقیم و غیرمستقیم درنتیجه فعالیت‌های انسان در بخش‌های مختلف کشاورزی، صنعتی و شهری ایجاد می شوند و به نظر زائد و غیرقابل استفاده می آیند. پسماندها بر اساس نوع استفاده، چگونگی تولید آن‌ها، تأثیر آن‌ها روی محیط اطراف و هم‌چنین کاربردشان به دسته‌های مختلفی طبقه‌بندی می‌شوند.
انواع پسماند
پسماندها به‌طورکلی به دو نوع خشک و تر تقسیم میشود. با مخلوط شدن پسماندهای خشک و تر گازهای نامطبوعی به وجود می‌آید. بنابراین تفکیک و جدا کردن پسماندهای خشک و تر ضرورت دارد. عدم انجام این کار منجر به آلودگی و شیوع بیماری می‌گردد. در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.
پسماند خشک
پسماندهای خشک مواد زائدی هستند که حاوی مواد آلی نیستند. این پسماندها باگذشت زمان به‌سرعت فاسد نشده و پوسیده نمی‌شود. این پسماندها دارای رطوبت نیستند. اما برخی از آن ها به‌آسانی قابل بازیافت بوده و مجدداً مورداستفاده قرار می‌گیرد. پسماندهای خشک در هفت نوع طبقه‌بندی می‌شوند:
کاغذی
یکی از انواع پسماند خشک، پسماندهای کاغذی هستند که در حدود ۲۷ درصد زباله‌های شهری را تشکیل می دهند. جعبه‌های پیتزا و مواد غذایی، جزوه‌ها، لیوان‌ها و بشقاب‌ها مقوایی، انواع کارتن‌ها، شانه‌های تخم‌مرغ، جعبه شیرینی و… همه از انواع پسماندهای کاغذ هستند.
پلاستیکی
بسیاری از وسایل مصرفی در خانه‌ها به‌ویژه در ایران از جنس پلاستیک است مانند بطری‌های نوشیدنی و ظرف‌های نگهدارنده غذا و…پلاستیک از مشتقات نفت تهیه میشود و تجزیه‌ی آن سال‌ها طول می‌کشد و ماده‌ای تجزیه‌ناپذیر به‌حساب می‌آید.
شیشه‌ای
از دیگر مواد پرکاربرد در صنعت و زندگی روزمره شیشه است. شیشه به‌سادگی قابل بازیافت است. شیشه‌های بازیافتی از کیفیتی مشابه به شیشه‌های نو برخوردارند. هر بطری شیشه‌ای به‌تنهایی قابلیت بازیافت تا ۱۵ بار را دارد. بازیافت شیشه ارزان و مقرون‌به‌صرفه است.
فلزی
از جمله پسماندهای فلزی می‌توان به قوطی‌های کنسرو، قابلمه‌ها، شیرآلات، لوازم و وسایل مسی و… اشاره کرد. صنعت بسته‌بندی، خودرو، اسباب‌بازی‌ها، لوازم الکترونیک و باتری‌ها از بزرگ‌ترین تولیدکننده‌های این نوع پسماند هستند. بیشترین فلز مصرفی را آلومینیوم و پس از آن مس، روی، سرب و نیکل تشکیل می‌دهند. هر چند بازیافت پسماندهای فلزی خانگی نسبت به صنعتی دشوارتر است اما باید توجه داشت که با تفکیک صحیح می‌توان از سختی این فرآیند کاست.
پارچه و منسوجات
در حدود ۵ درصد از زباله‌های دفع شده، از منسوجات پارچه‌ای تشکیل شده‌اند. شاید تاکنون تصور نمی‌کردید که منسوجات نیز قابل بازیافت هستند اما این کار امکان‌پذیر است و در یایالات متحده سالانه حدود دو میلیون تن پسماند پارچه بازیافت میشود. متأسفانه در ایران زیرساخت‌های کافی برای بازیافت این مواد وجود ندارد.
الکترونیکی
کلیه‌ی وسیله‌های برقی و الکترونیکی که خراب و غیرقابل استفاده هستند در گروه پسماندهای الکترونیکی قرار می‌گیرند مانند: یخچال، موبایل، تلویزیون و… دفع این لوازم با افزایش مصرف آن‌ها و استفاده از برخی از فلزات سمی در ساخت آن‌ها تبدیل به معضلی بزرگ شده است زیرا این مواد سمی وارد محیط‌زیست شده و مشکلات زیادی را برای بشر ایجاد می‌کند.
بیمارستانی
یکی از پسماندهایی که خطر زیادی برای سلامت انسان و محیط‌زیست دارد پسماند بیمارستانی است. این نوع پسماندها ناشی از زباله‌های مراکز درمانی، بیمارستان‌ها، آزمایشگاه‌ها و… هستند. همه‌ی انواع پسماندهای بیمارستانی قابلیت بازیافت ندارند و باید به‌طور صحیح دفع شوند. بنابراین انواع بانداژ، گازهای استریل یا سوزن‌های پزشکی، سرنگ‌ها، چاقوی جراحی و… نباید در معابر عمومی رها شود.
پسماندهای تر
پسماند تر در طول زمان دچار فساد شده و تجزیه می‌شوند و بیشتر از مواد آلی تشکیل شده اند. مفهوم پسماند تر به معنای رطوبت داشتن آن نیست بلکه به معنای برگشت آن به طبیعت است. اگرچه این پسماندها به طبیعت باز می گردد اما بهتر است تا جایی که امکان دارد از درصد زباله تولید کاسته شود. چند روش برای استفاده بهینه از زباله‌های تر عبارت‌اند از:
- مواد غذایی مانند نان خشک، باقی‌مانده غذا، پوست میوه و سبزی‌ها که می‌تواند برای خوراک حیوانات مورد استفاده قرار گیرد.
- تولید کمپوست از برخی پسماندهای تر
در پایان
تولید زباله امری اجتناب‌ناپذیر است که در صورت عدم توجه به آن می‌تواند نتایج فاجعه‌آمیزی برای محیط‌زیست یک کشور داشته باشد اما با مدیریت صحیح می‌توان حتی از آن درآمدزایی بالایی داشت. شاید جالب باشد که بدانید این درآمد زایی به‌اندازه‌ای زیاد است که کشور سوئیس زباله‌های دیگر کشورهای را خریداری می‌نماید تا از آن کسب درآمد کند.
سایت و اپلیکیشن تموک فضایی را فراهم کرده است تا فعالان در این عرصه به‌راحتی در ارتباط با یکدیگر باشند. پس همراه تموک باشید!
